Nói đến Đô Lương người ta thường nói đến một huyện đồng bằng của tỉnh Nghệ An với nhiều tiềm năng lợi thế, nhiều truyền thống văn hóa tốt đẹp được duy trì và phát huy, với diện tích không qua lớn khoảng (35.372,18 ha); dân số khoảng 214.580 người (năm 2021); lực lượng lao động khoảng (115.373 người). Đời sống Nhân dân ngày càng được nâng cao, tỷ lệ hộ nghèo theo Nghị định 07/2021/NĐ-CP ngày 27/1/2021có khoảng 4,1% hộ, thu nhập bình quân đầu người khoảng 49triệu/người/năm. Hiện có 32/32 xã đã đạt chuẩn Nông thôn mới giai đoạn 2018-2020; Văn hóa,Giáo dục và Đào tạo, y tế và các nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là thế mạnh của mảnh đất này và tạo nguồn lực cho tương lai huyện nhà nói riêng cả tỉnh nói chung. Con người Đô Lương cần cù lao động, hiếu học và tài năng trong lao động sản xuất; truyền thống hiếu học, học giỏi, các nhân tài trong lĩnh vực khoa học và các doanh nhân thành công được hình thành từ lâu và phát triển sau này; là nơi sản sinh nhiều anh hùng nổi tiếng trong chiến đấu bảo vệ tổ quốc; Các di tích văn hóa trên địa bàn được từng bước tôn tạo và phát huy giá trị truyền thống cha ông, các nhà văn hóa tiêu biểu thời nào cũng có trong đó có nhiều nhà thơ, nhà văn, âm nhạc, thể thao. Tiểm năng kinh doanh dịch vụ phát triển, du lịch là thế mạnh trong tương lai, nhiều doanh nhiệp lớn đã và đang đầu tư phát triển trên địa bàn.

Thực hiện theo tinh thần, Nghị quyết Đảng bộ huyện lần thứ XXI phấn đấu đến năm 2023 đạt huyện Nông thôn mới. Hướng ứng thực hiện nhiệm vụ này cả hệ thống chính trị vào cuộc, Nhân dân đồng tình thực hiện nhiệm vụ nông thôn mới theo tiêu chuẩn mới. Theo đó, đối với huyện Nông thôn mới cần đạt các tiêu chí như sau: Thứ nhất, có 100% số xã trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới (đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025).Thứ hai, có ít nhất 10% số xã trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025). Thứ ba,có 100% số thị trấn trên địa bàn đạt chuẩn đô thị văn minh.Thứ tư, tỷ lệ hài lòng của người dân trên địa bàn đối với kết quả xây dựng nông thôn mới của huyện đạt từ 90% trở lên ,trong đó có tỷ lệ hài lòng của người dân ở từng xã đối với kết quả thực hiện từng nội dung xây dựng nông thôn mới đạt từ 80% trở lên.Thứ năm, đạt các tiêu chí huyện nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, bao gồm 9 tiêu chí như sau: 1- Quy hoạch; 2 - Giao thông; 3-Thủy lợi và phòng, chống thiên tai; 4- Điện; 5- Y tế , Văn hóa, Giáo dục; 6-Kinh tế; 7- Môi trường; 8-Chất lượng môi trường sống; 9-Hệ thống chính trị - An ninh trật tự - Hành chính công.

 Trong đó, chú trọng những nội dung trọng tâm sau như có quy hoạch xây dựng vùng huyện được phê duyệt còn thời hạn hoặc được rà soát, điều chỉnh theo quy định, trong đó có quy hoạch khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn. Có quy hoạch xây dựng vùng huyện được phê duyệt còn thời hạn hoặc được rà soát, điều chỉnh theo quy định, trong đó có quy hoạch khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn. Hệ thống giao thông trên địa bàn huyện đảm bảo kết nối tới các xã và được bảo trì hàng năm; đường huyện đạt chuẩn theo quy hoạch, được tưồng cây xanh dọc tuyến đường. Bến xe khách tại trung tâm huyện đạt tiêu chuẩn loại IV trở lên. Hệ thống thủy lợi liên xã đồng bộ với hệ thông thủy lợi các xã theo quy hoạch,chủ động về phòng chống thiên tai theo phương châm 4 tại chỗ. Hệ thống điện liên xã đồng bộ với hệ thống điện các xã theo quy hoạch, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của cả hệ thống. Các trung tâm Y tế huyện,Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện đạt chuẩn, có nhiều hoạt động văn hóa - thể thao kết nối với các xã; Tỷ lệ ít nhất 60% trường Trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 trở lên; Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức độ 1. Về kinh tế có khu công nghiệp, hoặc cụm công nghiệp được đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hoặc cụm ngành nghề nông thôn; Chợ trung tâm huyện đạt tiêu chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm; Hình thành vùng nguyên liệu tập trung đối với các sản phẩm chủ lực hoặc có mô hình liên kết theo chuỗi giá trị đảm bảo an toàn thực phẩm, kết nối từ sản xuất đến tiêu thụ đổi với các sản phẩm chủ lực của huyện;Trung tâm kỹ thuật nông nghiệp hoạt động hiệu quả.  Môi trường, hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn trên địa bàn huyện đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường; tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt chôn lấp trực tiếp <50% tổng lượng phát sinh;Tỷ lệ tối thiểu 40% hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn; có mô hình tái chế chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp quy mô cấp xã trở lên; có công trình xử lý nước thải sinh hoạt tập trung áp dụng biện pháp phù hợp; khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề trên địa bàn thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường, trong đó tỷ lệ đất trồng cây xanh trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp tối thiểu là 10% diện tích toàn khu; đất cây xanh sử dụng công cộng tại điểm dân cư nông thôn tối thiểu 2m2/người; tỷ lệ tối thiểu 50% chất thải nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý theo quy định; tỷ lệ 100% điểm tập kết, trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn huyện có hạ tầng về bảo vệ môi trường theo quy định. Chất lượng môi trường sống,tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung; tỷ lệ tối thiểu 35% công trình cấp nước tập trung có tổ chức quản lý, khai thác hoạt động bền vững; có kế hoạch/Đề án kiểm kê, kiểm soát, bảo vệ chất lượng nước; phục hồi cảnh quan, cải tạo hệ sinh thái ao hồ và các nguôn nước mặt trên địa bàn huyện; cảnh quan, không gian trên địa bàn toàn huyện đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp, an toàn; tỷ lệ 100% đạt cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm do huyện quản lý tuân thủ các quy định vê đảm bảo an toàn thực phẩm. Hệ thống chính trị - An ninh trật tự - Hành chính công, Đảng bộ, chính quyền huyện được xếp loại chất lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên;tổ chức chính trị - xã hội của huyện được xếp loại chất lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên; trong 02 năm liên tục trước năm xét công nhận, không có công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý bị xử lý kỷ luật từ mức cảnh cáo trở lên hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đảm bảo an ninh, trật tự; có dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trở lên;huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định.

Đối với xã nông thôn mới nâng cao hiện tại đã có đơn vị Yên Sơn đạt tiêu chuẩn nông thôn mới nâng cao đang tích cực xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu theo Quyết định số: 319/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Chính phủ. Các đơn vị phấn đấu hoàn thành nông thôn mới nâng cao trong năm 2022 gồm: Đặng Sơn, Lam Sơn, Tràng Sơn, Đông Sơn, Văn Sơn, Thịnh Sơn, Hòa Sơn, Tân Sơn, Xuân Sơn... đang tích cực xây dựng kế hoạch, triển khai nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới nâng cao theo quy định mới của Chính phủ với 19 tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025 bao gồm 19 tiêu chí (1- Quy hoạch; 2- Giao thông; 3- Thủy lợi và phòng chống thiên tai; 4- Điện; 5- Giáo dục; 6- Văn hóa; 7- Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 8- Thông tin và truyền thông; 9- Nhà ở và dân cư; 10- Thu nhập; 11- Nghèo đa chiều; 12- Lao động; 13- Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn; 14-  Y tế; 15- Hành chính công; 16- Tiếp cận pháp luật; 17- Môi trường ; 18 – Chất lượng môi trường sống; 19- Quốc phòng và an ninh).

Trong đó các xã cần tập trung nỗ lực hoàn thành các nhiệm vụ cụ thể như sau: Quy hoạch,có quy hoạch chung xây dựng xã còn thời hạn hoặc đã được rà soát, điều chỉnh theo quy định của pháp luật về quy hoạch;có quy chế quản lý và tổ chức thực hiện quy hoạch xây dựng và quản lý xây dựng theo quy hoạch; có quy hoạch chi tiết xây dựng trung tâm xã hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư mới phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của địa phưorng và phù hợp với định hướng đô thị hóa theo quy hoạch cấp trên. Giao thông tỷ lệ đường xã được bảo trì hàng năm, đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp và có các hạng mục cần thiết (biển báo, biển chỉ dẫn, chiếu sáng, gờ giảm tốc, cây xanh...) theo quy định;tỷ lệ đường thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp Được cứng hóa và bảo trì hàng nãm; có các hạng mục cần thiết theo quy định (biển báo, biển chỉ dẫn, chiếu sáng, gờ giảm tốc, cây xanh...) và đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp. Tỷ lệ trên 90% đường ngõ, xóm được cứng hóa, đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp;Tỷ lệ đường trục chính nội đồng được cứng hóa đáp ứng yêu cầu sản xuất và vận chuyển hàng hóa.Thủy lợi và phòng, chống thiên tai,Tỷ lệ trên 90% diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động; có ít nhất 01 tổ chức thủy lợi cơ sở hoạt động hiệu quả, bền vững; Tỷ lệ diện tích cây trồng chủ lực của địa phương được tưới tiên tiến, tiết kiệm nước; Có 100% số công trình thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng được bào trì hàng năm; Thực hiện kiểm kê, kiểm soát các nguồn nước thải xả vào công trình thủy lợi;Đảm bảo yêu cầu chù động về phòng chống thiên tai theo phương châm 4 tại chỗ. Điện có tỷ lệ 99% hộ có đãng ký trực tiếp và được sử dụng điện sinh hoạt, sản xuất đảm bảo an toàn, tin cậy và ổn định. Giáo dục, có tỷ lệ 100% trường học các cấp (mầm non, tiểu học, THCS, hoặc trường phổ thông có nhiều cấp học có cấp học cao nhất là THCS) đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 1 và có ít nhất 01 trường đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2; Duy trì và nâng cao chất lượng đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi; Đạt chuẩn và duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học và THCS mức độ 3; Đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2; Cộng đồng học tập cấp xã được đánh giá, xếp loại khá; Có mô hình giáo dục thể chất cho học sinh rèn luyện thể lực, kỹ năng, sức bền. Văn hóa,có lắp đặt các dụng cụ thể dục thể thao ngoài trời ở điểm công cộng; các loại hình hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được tổ chức hoạt động thường xuyên; Di sản văn hóa được kiểm kê, ghi danh, bảo vệ, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị đúng quy định; Tỷ lệ thôn, bản, ấp đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định và đạt chuẩn nông thôn mới. Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; Có mô hình chợ thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm, hoặc chợ đáp ứng yêu cầu chung theo tiêu chuẩn chợ kinh doanh thực phẩm. Thông tin và Truyền thông,Có điểm phục vụ bưu chính đáp ứng cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân;Tỷ lệ 100% thuê bao sử dụng điện thoại thông minh;Có dịch vụ báo chí truyền thông; Có ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, điều hành phục vụ đời sống kinh tế - xã hội và tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng nông thôn mới; Có mạng wifi miễn phí ở các điểm công cộng (khu vực trung tâm xã, nơi sinh hoạt cộng đồng, điểm du lịch cộng đồng,...). Nhà ở dân cư,Tỷ lệ hộ có nhà ở kiên cố hoặc bán kiên cố. Thu nhập phấn đấu bình quân đầu người (trỉệu đồng/người)tối thiểu 43-59. Nghèo đa chiều có tỷ lệ nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025 theo quy định chính phủ. Lao động có tỷ lệ ít nhất 80% lao động qua đào tạo (áp dụng đạt cho cả nam và nữ);Tỷ lệ ít nhất 30% lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ (áp dụng đạt cho cả nam và nữ); Tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành kinh tế chủ lực trên địa bàn. Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, hợp tác xã hoạt động hiệu quả và có họp đồng liên kết theo chuỗi giá trị ổn định; có sản phẩm OCOP được xếp hạng đạt chuẩn hoặc tương đương còn thời hạn; có mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, hoặc mô hình nông nghiệp áp dụng cơ giới hóa các khâu, liên kết theo chuỗi giá trị gắn với đảm bảo an toàn thực phẩm; ứng dụng chuyển đồi số để thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực cùa xã; Tỷ lệ sản phẩm chủ lực cùa xã được bán qua kênh thương mại điện tử; Vùng nguyên liệu tập trung đối với nông sàn chủ lực của xã được cấp mã vùng; Có triển khai quàng bá hình ảnh điểm du lịch của xã thông qua ứng dụng Internet,mạng xã hội; Có mô hình phát triển kinh tế nông thôn hiệu quà theo hướng tích hợp đa giá trị (kinh tế, văn hoá, môi trường). Ytế,có tỷ lệ ít nhất 95% người dân tham gia bảo hiểm y tế (áp dụng đạt cho cả nam và nữ);Tỷ lệ ít nhất 90% dân số được quản lý sức khỏe (áp dụng đạt cho cả nam và nữ);Tỷ lệ ít nhất 40% người dân tham gia và sử dụng ứng dụng khám chữa bệnh từ xa (áp dụng đạt cho cả nam và nữ);Tỷ lệ ít nhất 70% dân số có sổ khám chữa bệnh điện tử. Hành chính công,có ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thù tục hành chính; Có dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 trở lên; Giải quyết các thủ tục hành chính đảm bảo đúng quy định và không để xảy ra khiếu nại vượt cấp. Tiếp cận pháp luật, có mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở hoạt động hiệu quả được công nhận. Tỷ lệ ít nhất 90% mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm thuộc phạm vi hòa giải được hòa giải thành;Tỷ lệ ít nhất 90% người dân thuộc đối tượng trợ giúp pháp lý tiếp cận và được trợ giúp pháp lý khi có yêu cấu. Môi trường, có khu kinh doanh, dịch vụ, chăn nuôi, giết mổ (gia súc, gia cầm), nuôi trồng thủy sản có hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường;Tỷ lệ 100% cơ sở sản xuất - kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đàm bảo quy định về bảo vệ môi trường;Tỷ lệ ít nhất 85% chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại trên địa bàn được thu gom, xừ lý theo quy định; Tỷ lệ ít nhất 40% hộ gia đình thực hiện thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt băng biện pháp phù họp, hiệu quả; Tỷ lệ ít nhất 50% hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn;Tỷ lệ 100% chất thải rắn nguy hại trên địa bàn được thu gom, vận chuyển và xừ lý đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường;Tỷ lệ ít nhất 80% chất thải hữu cơ, phụ phấm nông nghiệp được thu gom, tái sử dụng và tái chế thành nguyên liệu, nhiên liệu và các sản phẩm thân thiện với môi trường;Tỷ lệ ít nhất 85% cơ sờ chăn nuôi bảo đảm các quy định về vệ sinh thú y, chăn nuôi và bảo vệ môi trường;Nghĩa trang, cơ sở hỏa táng (nếu có) đáp ứng các quy định của pháp luật và theo quy hoạch;Tỷ lệ ít nhất 5% sử dụng hình thức hỏa táng; Đất cây xanh sử dụng công cộng tại điểm dân cư nông thôn;Tỷ lệ ít nhất 70% chất thài nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý theo quy định. Chất lượng môi trường sống, có tỷ lệ ít nhất 55% hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trưng; Cấp nước sinh hoạt đặt chuẩn bình quân đầu người/ngày đêm ít nhất 60 lít;Tỷ lệ  trên 30% công trình cấp nước tập trung có tổ chức quản lý, khai thác hoạt động bền vững; Tỷ lệ 100% chủ thể hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm hàng năm được tập huấn về an toàn thực phẩm; Không để xảy ra sự cố về an toàn thực phẩm trên địa bàn thuộc phạm vi quản lý của xã; Tỷ lệ cơ sở sơ chế, chế biến thực phẩm nông lâm thủy sản được chứng nhận về an toàn thực phẩm; Tỷ lệ ít nhất  95%  hộ có nhà tắm, thiết bị chứa nước sinh hoạt họp vệ sinh, nhà tiêu an toàn và đảm bảo 3 sạch; Tỷ lệ 100%  bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn đảm bào vệ sinh môi trường. Quốc phòng và An ninh, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chĩ huy quân sự xã và lực lượng dân quân; Không có công dân cư trú trên địa bàn phạm tội nghiêm trọng trở lên hoặc gây tai nạn (giao thông, cháy, nổ) nghiêm trọng trở lên; có mô hình camera an ninh và các mô hình (phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; phòng cháy, chữa cháy) gắn với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc hoạt động thường xuyên, hiệu quả./.

Với nỗ lực và quyết tâm cao của Nhân dân và cán bộ huyện nhà, chúng ta tin tưởng các đơn vị xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao sẽ về đích sớm, cùng đưa huyện nhà đạt chuẩn Nông thôn theo tiêu chí mới trở thành hiện thực, góp phần vào thành tích chung nổi bật nhất nhân Kỷ niệm 60 năm ngày thành lập huyện 19/4/1963-19/4/2023./.

Xuân Thanh

Phòng Văn hóa và Thông tin.