Ở Đô Lương, nhiều di tích lịch sử - văn hóa được bảo tồn, tôn tạo và trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh cho người dân. Một trong những điểm đến linh thiêng đó là đền Đức Hoàng ở xã Yên Sơn, Đô Lương.

Ông Hoàng Văn Khuyến thuộc Ban quản lý Đền cho biết: "Hằng năm, cứ vào dịp rằm tháng Giêng toàn xã tổ chức lễ hội rất trang trọng và vui tươi. Nhân dân trong vùng cũng như du khách thập phương đến tế lễ cũng như vui chơi rất đông. Ngoài phần lễ còn tổ chức các trò chơi dân gian như: kéo co, chọi gà, thi đấu cờ thẻ."

Đông đảo nhân dân đến tế lễ tại đền Đức Hoàng

Ngược dòng lịch sử, vào đầu thế kỷ 16, nhà hậu Lê suy vong, loạn lạc. Hoàng thân quốc thích của nhà Lê phải mai danh, ẩn tích.

Theo truyền thuyết, vợ của Vua Quang Thiệu là bà Bùi Thị Ngọc Thụy đã chạy về vùng Diêm Tràng (nay là các xã Yên Sơn, Văn Sơn-Đô Lương), sinh hạ được một cậu con trai khôi ngô tuấn tú đặt tên là Lê Ninh. Bề tôi của nhà Lê là tướng Nguyễn Kim khởi binh ở Ai Lao (Lào) đã tìm ra được Lê Ninh và lập ngôi hoàng đế, đặt niên hiệu là Nguyên Hòa.

Mùa Xuân năm Quý Tỵ 1533, vua Lê Trang Tôn đã đứng lên khôi phục vương triều nhà Lê, khai khẩn đất đai, dẹp loạn ngoại xâm, chấn hưng đất nước thời hậu Lê; tạo điều kiện cho muôn dân có cuộc sống ổn định, bình an. Đến năm 1548, vua Lê Trang Tôn mất. Nhân dân đã lập đền thờ để tưởng nhớ công đức của Ngài và các vị thần linh. Từ thời Lê, nhân dân trong vùng đều tổ chức lễ rước kiệu từ đình Long Thái, xã Thái Sơn về đền Đức Hoàng vào ngày Rằm tháng Giêng; tạo thành một ngày hội lớn của nhân dân Đô Lương. Năm 1996, đền Đức Hoàng được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Trong những năm qua, việc bảo tồn, tôn tạo di tích đền Đức Hoàng được các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể và nhân dân quan tâm thường xuyên. Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, đền vẫn giữ được những nét đẹp cổ kính. Hiện nay, đền có hai khu đền thượng và đền hạ; đền thượng 3 gian, đền hạ 5 gian, các hoa văn với các hình rồng phượng trên các cột, kèo được chạm trổ một cách tinh xảo.

Chính sự gìn giữ, bảo tồn các giá trị di tích lịch sử đó đã tạo cho đền Đức Hoàng trở thành một điểm đến tâm linh của nhân dân và du khách thập phương hằng năm. Mỗi người khi đến với đền Đức Hoàng đều bày tỏ niềm cảm kích sâu sắc, ghi nhớ công lao của các bậc ông cha trong việc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và gửi gắm mong ước về một năm mưa thuận gió hòa, làm ăn sung túc.

Đây cũng chính là sự thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây" của dân tộc.Ông Hoàng Văn Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Sơn cho biết: "Để lễ hội đền Đức Hoàng năm 2012 được tôn kính, trang nghiêm, an toàn, tiết kiệm và thu hút nhân dân đến với lễ hội, UBND xã đã lên kế hoạch tổ chức các hoạt động đa dạng, phong phú, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Năm nay, ngoài phần lễ thì phần hội xã sẽ tổ chức với các trò chơi dân gian, các môn thể thao, đảm bảo tâm linh và vui tươi cho nhân dân và du khách".

Doãn Hòa
Nguồn: Báo Nghệ An (6/2/2012)