Sáng 17/7 (12/6 âm lịch), xã Thuận Sơn, Đô Lương đã tổ chức lễ hội đền Linh Kiếm tại làng Thuận Lý. Về dự có đại diện các ban, ngành, phòng cấp huyện, các xã lân cận, dòng họ Nguyễn Công trên địa bàn huyện, cùng đông đảo nhân dân và du khách thập phương.

 Đền Linh Kiếm là nơi thờ ông Nguyên Trung Ngạn –  ( tức Nguyễn Công Đức ) nhân vật lịch sử có công lớn thời Trần, ông có công đánh dẹp giặc Ai Lao. Năm 1337, ông giữ chức An Phủ xứ Nghệ, có công giữ yên bờ cõi, nghiêm trị những kẻ tham quan; Phát hiện vùng đất Anh – Đô, trù phú nên khai phá lập nhiều trang trại, mở rộng làng xã và khuyến khích  mở trường dạy học.

Danh nhân Nguyễn Trung Ngạn  sinh năm 1289, thuở nhỏ tên là Cốt, tự là Bang Trực, hiệu là Giới Hiên. Ngay lúc nhỏ ông đã nổi tiếng thông minh. Mới 15 tuổi, ông đã thi đỗ Hoàng giáp (1304), về sau làm quan đến chức Nhập nội Đại Hành Khiển (tức Tể tướng), tước Thân Quốc Công, đứng đầu hàng ngũ quan lại trong triều đình. Ông là một nhà chính trị giỏi, nhà ngoại giao xuất sắc, nhà làm luật công tâm, nhà hoạch định chính sách sáng suốt, đồng thời cũng là một nhà thơ có tài. Chính tài năng vượt trội trên nhiều lĩnh vực, cùng lòng yêu nước, trung quân, yêu dân và cuộc sống liêm khiết đã tạo nên tài năng xuất chúng Nguyễn Trung Ngạn.

Ông là người dám đổi mới và đổi mới có hiệu quả, nhất là trong công tác trị nội và ngoại giao. Sinh thời, ông kinh qua thực tiễn ở nhiều địa phương, đảm nhiệm tốt nhiều chức trách ở kinh thành. Trước Nguyễn Trung Ngạn, cả triều Lý, triều Trần chưa có Tể Tướng nào làm được như ông. Trần Nguyên Đán, đại thần, tôn thất nhà Trần, ông ngoại Đại thi hào Nguyễn Trãi, đánh giá rất cao nhân cách cũng như tài kinh bang tế thế của Nguyễn Trung Ngạn: “Sáng rực như sao Bắc Đẩu, cao vời vợi như núi Thái Sơn, dân đều ngưỡng mộ Hữu nhị đài”.

Đến năm 1370, ông mất, hưởng thọ 82 tuổi. Triều đình cho phép nhiều địa phương lập đền thờ để hương khói thờ phụng, tri ân công lao của ông. Riêng vùng đất Thăng Long có 7 đền. Ở huyện Đô Lương, tại xã Thuận Sơn nhân dân đã lập đền Linh Kiếm thuộc làng Thuận Lý để thờ ông.

Hiện nay, đền Linh Kiếm còn giữ 4 sắc phong của 4 triều đại. Hàng năm, để tưởng nhớ công đức của ông, vào các ngày 11, 12/6 (âm lịch) hàng năm, nhân dân xã Thuận Sơn tổ chức lễ hội và nhiều hoạt động văn hóa giàu bản sắc, thể hiện sự ngưỡng vọng vị Thành Hoàng Nguyễn Trung Ngạn, thu hút đông đảo nhân dân tham gia.

Trải qua gần 700 năm, đền vẫn giữ được kiến trúc cổ kính, được trang trí, chạm khắc công phu, tỷ mỉ. Hiện nay đền đang lưu giữ nhiều cổ vật quý hiếm.  Nhiều nhà nghiên cứu văn hóa và cổ vật đánh giá rất cao về cổ vật ở đền này. Toàn bộ kiến trúc trong đền là một bức tranh nghệ thuật mô tả tổng thể những ước nguyện tốt đẹp mà người xưa truyền lại cho hậu thế.

Sỹ Bắc