Theo chân ông Phạm Ngọc Giao - Bí thư, Khối trưởng khối 10 kiêm Chủ nhiệm HTX làng nghề truyền thống bánh đa, kẹo lạc Vĩnh Đức, khối 10 - Thị trấn Đô Lương, chúng tôi có dịp thăm khá nhiều hộ làm bánh đa, kẹo lạc tại làng nghề. Từ ngõ đã cảm nhận được mùi vị hấp dẫn của lạc và đường đang trong độ kết dẻo, mùi của vừng đen hòa bột gạo, tỏi, tiêu...

Cơ sở sản xuất kẹo lạc Công Thảo được xem là một cơ sở sản xuất có quy mô lớn của làng. Theo anh Nguyễn Văn Công, để đáp ứng kịp nhu cầu thị trường, vợ chồng anh đã quyết định vay Ngân hàng Nông nghiệp 100 triệu đồng đầu tư dây chuyền tráng bánh có lò hơi, đường dẫn nước tự động. Cùng với dây chuyền làm bánh là sự đa dạng, đổi mới về hình thức. Các sản phẩm của cơ sở của vợ chồng anh rất phong phú, có kẹo lạc cu đơ giòn, kẹo lạc đường, kẹo lót bánh đa, kẹo dồi trắng.

Đặc biệt, sản phẩm kẹo cu đơ dẻo được người tiêu dùng ưa chuộng, tìm mua tận nhà. Anh phấn khởi: "Để có nguyên liệu cho sản xuất bánh kẹo phục vụ Tết, mấy tháng qua gia đình đã tìm mua lạc, gạo ngon và vừng từ Nghi Lộc, Vinh để dự trữ, trong kho hiện có gần 2 tấn lạc qua chọn lọc, sẵn sàng cho việc sản xuất kẹo bánh đa Tết.

Dây chuyền máy tráng bánh tự động tại cơ sở sản xuất Công Thảo

Ngày Tết, các đại lý từ Hà Nội, Thành phố Vinh, Diễn Châu, Hòa Bình ,Tương Dương và có cả các đại lý từ Lào cũng gọi xuống đặt hàng nên bận lắm. Từ nay đến Tết phải làm liên tục ngày đêm, bình thường, một ngày làm được 30 kg bánh đa thành phẩm, 200-500 kg kẹo lạc. Ngày Tết, sản phẩm gấp 3 đến 4 lần ngày thường. Có máy tráng bánh tự động nên gia đình tiết kiệm và giải phóng được nhiều sức lao động, nhiều khâu sản xuất vất vả". Theo nhẩm tính của vợ chồng anh Công, tháng cao điểm dịp Tết, sau khi trừ chi phí nguyên liệu và tiền lương công nhân, gia đình anh thu về trên 10 triệu đồng/tháng.

Để có được sản phẩm đạt chất lượng, các hộ làm nghề ở Vĩnh Đức phải chọn lựa khá công phu, kỹ càng về nguyên liệu. Với bánh đa, nhất thiết phải có gạo thơm ngon, vừng đen đã sàng kỹ, tỏi, tiêu, súp. Sản phẩm kẹo lạc có kỳ công hơn, nguyên liệu cần có lạc hạt chắc đều, đường, mật mía, gừng, gạo tẻ, mạch nha và bánh cu đơ. Các hộ sản xuất bánh cho rằng chọn lựa nguyên liệu là khâu quan trọng đầu tiên, sau đó là kỹ thuật tráng bánh và đảo kẹo. Kết hợp 2 khâu này chính là bí quyết thành công của bánh đa, kẹo lạc Vĩnh Đức.

Theo lời kể của ông Phạm Ngọc Giao thì, lịch sử nghề làm bánh đa, kẹo lạc tại Vĩnh Đức đã có trên 200 năm. Năm 1980, nghị quyết của huyện Đô Lương là khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống làm bánh đa, kẹo lạc tại Vĩnh Đức. Đến nay, Vĩnh Đức có 109/253 hộ trong khối gắn bó với nghề làm bánh đa, kẹo lạc, trong đó có 60 hộ làm với quy mô lớn, có thuê mướn công nhân và đầu tư máy đảo, máy cắt bánh, máy tráng bánh phục vụ sản xuất. Năm 2009, làng nghề truyền thống làm bánh đa, kẹo lạc Vĩnh Đức được UBND tỉnh trao bằng công nhận làng nghề truyền thống.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Chủ tịch UBND Thị trấn Đô Lương cho biết: Làng nghề truyền thống bánh đa, kẹo lạc Vĩnh Đức đóng góp 25% trong tổng thu nhập kinh tế toàn thị trấn, góp phần giải quyết việc làm cho 60 lao động thường xuyên và trên 40 lao động thời vụ từ các địa phương khác.Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thị trấn Đô Lương khóa 2006-2010 xác định phát triển làng nghề truyền thống bánh đa, kẹo lạc Vĩnh Đức là hướng ưu tiên trong hệ thống phát triển mạng lưới CNDV và TTCN trên địa bàn.

Tuy nhiên, hiện việc sản xuất bánh đa, kẹo lạc tại làng nghề đang tự phát, chưa xây dựng được thương hiệu. Để khắc phục những tồn tại này, Thị trấn đang quy hoạch xây dựng thiết kế khu sản xuất tập trung cho làng nghề, khuôn viên diện tích 2 ha, quy mô đầu tư gần 10 tỷ đồng. Theo kế hoạch này, Thị trấn sẽ chỉ đạo HTX làm tốt khâu dịch vụ đầu vào, đầu ra cho làng nghề, đưa 36 hộ sản xuất có quy mô ra sản xuất tại khu tập trung, quan tâm đến chính sách hỗ trợ vay vốn...

Lương Mai
Nguồn: Báo Nghệ An (18/1/2012)