Xã Giang Sơn Tây cách trung tâm huyện 15km về phía Tây Nam của huyện Đô Lương, nơi đây có tuyến đường Lam - Giang đi qua, Có đập Mộ Dạ, suối nước nóng tiểm ẩn. Năm 2007 Giang Sơn Tây được tách ra từ xã Giang Sơn theo Nghị định số: 52/2007/NĐ-CP,ngày 2/4/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Tổng diện tích đất tự nhiên: 1783,11ha. (Nông nghiệp1426,69 ha; phi nông nghiệp319,16 ha; chưa sử dụng 37,98 ha). Hiện tại tổng dân số: 4.323 nhân khẩu, số lao động là 2.923 người trong đó có 95 % số lao động có việc làm thường xuyên, có 64% lao động có tay nghề và được học nghề đào tạo, số đi XKLĐ ở nước ngoài có145 người. Đảng bộ có 8 Chi bộ với 188 đảng viên, có 4 xóm và 02 trường học (Trường Mầm non và Trường Tiểu học), 01Trạm Y tế. Có 1012 hộ,có 99,6%, nhà đạt chuẩn theo quy định đảm bảo 3 cứng. Thu nhập bình quân đầu người/năm 2021 ước đạt là: 39,98 triệu đồng.
Xác định việc xây dựng nông thôn mới là một chương trình tổng thể của kinh tế - xã hội, An ninh - Quốc phòng do đó đòi hỏi phải có sự đầu tư nguồn lực lớn. Điểm khác biệt là trước xây dựng nông thôn mới là rất thấp, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, trụ sở làm việc, Trường Mầm non chưa có, trong đó trạm Y tế, Trường Tiểu học, các công trình điện, đường, giao thông thủy lợi được xây dựng từ nhiều năm trước đây nên đã hư hỏng và xuống cấp nhiều. Với tiềm năng lợi thế có diện tích tự nhiên rộng, đồi núi nhiều, khoảng cách giữa các cụm dân cư khá xa, người dân có kinh nghiệm sản xuất nông nghiệp và sản xuất, kinh doanh. Với sự vào cuộc quyết liệt, giải quyết từng việc cụ thể, nhiều việc cần tiếp tục làm mạnh mẽ và quyết liệt hơn nhất là trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý điều hành, hạn chế trì trệ và lúng túng. Một số tiêu chí còn thiếu bền vững, tuyên truyền chưa đáp ứng yêu cầu, một bộ phận người dân, cán bộ, đảng viên chưa nhận thức vẫn còn tư tưởng trong chờ ỷ lại. Đội ngũ cán bộ công chức đều có trình độ đạt chuẩn, có lý luận chính trị và biết sử dụng công nghệ thông tin và có nghiệp vụ quản lý nhà nước .
Coi trọng công tác tuyên truyền là nhiệm vụ quan trọng, luôn được đặt lên hàng đầu. Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền đường lối chính sách của đảng, Pháp luật nhà nước và các chỉ thị, quy định cấp trên đặc biệt các ngày lễ lớn trong năm. Tổ chức gặp mặt toạ đàm các ngày lễ trong năm từ đó có hiệu quả trong việc định hướng tư tưởng và tuyên truyền việc chấp hành đúng đường lối chính sách của Đảng, PLNN, các Nghị quyết, Chỉ thị các cấp. Tổ chức họp quán triệt nội dung của quy hoạch, xin ý kiến bổ sung quy hoạch đồng thời tập trung chỉ đạo các chi bộ, xóm quán triệt và công bố quy hoạch, quyết định phê duyệt đề án, bản đồ và đề án quy hoạch đến toàn thể đảng viên và Nhân dân nên tạo được sự thống nhất, đồng thuận cao.Tuyên truyền thường xuyên trên đài truyền thanh xã về các chủ trương, chính sách liên quan đến chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, các nhiệm vụ triển khai thực hiện của địa phương. Treo cờ, băng rôn, khẩu hiệu, panô áp phích tuyên truyền các nội dung xây dựng nông thôn mới.
Thực hiện đầu tư, xây dựng nâng cấp các công trình tọa cơ sở hạ tầng đẹp và từng bước hiện đại. Trụ sở Đảng, Chính quyền, đoàn thể, nhà trường, trạm Y tế, Bưu điện, Nhà văn hoá đa chức năng, sân vận động trung tâm xã, nhà văn hóa các xóm, các công trình Văn hoá tâm linh. Nổi bật là xây dựng mới Trụ sở làm việc và các công trình phụ trợ; Nhà văn hóa đa chức năng xã; Trường Tiểu học đạt và giữ vững chuẩn quốc gia mức độ 2; Trường Mầm non đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1; Trạm Y tế đầu tư xây dựng đảm bảo phục vụ đủ nhu cầu và đạt bộ tiêu chí xã đạt chuẩn Quốc gia về Y tế; tu sửa nâng cấp kiên cố 03 hồ, đập; xây dựng trên 14,2 km đường bê tông đạt chuẩn.
Hệ thống giao thông, điện sinh hoạt trong thôn xóm, trên địa bàn xã được đầu tư khá lớn. Xây dựng tuyến đường với chiều dài 0,42 km đã được bê tông hóa, 5 tuyến đường xã tổng chiều dài 4,240 km đã bê tông hóa 100%. Tuyến đường liên thôn liên kết tới 4 xóm với chiều dài 6,220 km đã được nhựa hóa 3,500 km đạt 56,27% , cứng hóa cấp phối đá 1,998 km đạt 32,13%. Các trục chính nội bộ trong thôn xóm có 45 tuyến với tổng chiều dài 19,174 km. Đã thực hiện bê tông hóa, cứng hóa hóa 14,936 km, đạt 77,89 %. Trong đó được bê tông hóa 14,00 km; cứng hóa bằng đá bây 5,174km với chiều rộng mặt đường từ 3-3,5 m. các trục đường ngõ xóm có 68 tuyến với tổng chiều dài 7,801 nền đường rộng từ 3-3,5m. Đã cứng hóa 7,801 km mặt đường đảm bảo sạch và không lầy lội vào mùa mưa . Riêng đường nội đồng có 56 tuyến với tổng chiều dài 14,387 km rộng nền đường 3 - 6m. Có 10,444 km đã được cấp phối đổ sỏi mặt đường đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm, đạt 72,59%. Hệ thống hồ đập Xã Giang Sơn Tây có 10 hồ đập trong đó có 2 hồ đập chủ lực đó là đập Mộ Dạ và đập Đồng Thiêng còn 6 đập còn lại tưới bổ sung cho các xóm khi nhu cầu cần tưới nước vào thời vụ cao điểm. Hệ thống thủy lợi và kênh dẫn nước trên địa bàn xã có 35 tuyến với tổng chiều dài 19,156 km. Toàn xã đã xây dựng được 16.271 km kênh bê tông/19.156 km tỷ lệ 85%. Tổng chiều dài đường điện trung thế là: 6,45 km, số trạm biến áp: 05 trạm, hộ sử dụng điện: 1.012 hộ. Tổng kinh phí đã đầu tư cho chương trình nông thôn mới là: 353,420 tỷ đồng.
Văn hóa và Thông tin; Giáo dục và Đào tạo có nhiều khởi sắc cảnh quan khuôn viên đẹp, chất lượng được nâng cao, cả hai đều đạt chuẩn quốc gia. Trường Mầm non diện tích hơn 4,680m2, tổng số học sinh 275 cháu được chia thành 9 nhóm lớp, trong đó có 2 nhóm trẻ, 7 lớp mẫu giáo, số trẻ ăn bán trú 275/275 cháu đạt 100%. Tiểu học có khuôn viên là: 19,513 m2 có; 18 phòng , trong đó có 6 phòng chức năng và 12 phòng học. Số học sinh của nhà trường là 357 em,được chia thành 12 lớp. Địa phương đạt phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, xóa mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi; phổ cập giáo dục trung học cơ sở, tỷ lệ 93,78% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở được tiếp tục học trung học phổ thông. Nhà Văn hóa đa chức năng nằm trong khuôn viên UBND xã có diện tích 600m2 đảm bảo 250 chỗ ngồi, có 04 phòng đa chức năng. và đảm bảo các công trình phụ trợ như nhà để xe, khu vệ sinh, vườn hoa, cổng, bờ bao. Khu thể thao xã có diện tích 2.500 m2, sân vận động trung tâm diện tích 10.800 m2, có 4/4 xóm có nhà văn hóa, sân thể thao phục vụ sinh hoạt cộng đồng, hệ thống mạng internet phủ kín. Điểm phục vụ bưu chính viễn thông hiện tại đang hoạt động trong khuôn viên nhà văn hóa xã và sẽ quy hoạch diện tích đất để xây dựng mới. Đài truyền thanh , hệ thống tiếp sóng không dây được bố trí 11 cụm với tổng 22 loa trên toàn bộ 4 xóm, thường xuyên tiếp sóng và hoạt động tốt công tác tuyên truyền đến tận người dân. Có 4/4 khu dân cư được công nhận danh hiệu văn hóa, có 2/3 Cơ quan, đơn vị được công nhận danh hiệu văn hóa. Gia đình văn hóa thực hiện: 850 hộ/1012 hộ, đạt: 84% năm 2021.
Các mô hình kinh tế dược hình thành, trồng cây lâm nghiệp, làm nông sản có chất lượng thương hiệu như mía, cam, bưởi, ổi, chăn nuôi gia súc gia cầm. Có 645 hộ sản xuất nông, lâm, thủy sản; 167 hộ sản xuất kinh doanh, ngành nghề cá thể; 07 trang trại, 20 gia trại chăn nuôi tổng hợp, có mô hình trồng bưởi da xanh, cam bù Hương Sơn; cam Quỳ Hợp. Xây dựng chợ có khuôn viên 3200 m2 được xây dựng gồm tường rào bao quanh và 10 ki ốt, có 167 cơ sở sản xuất, kinh doanh, trong đó, bán lẻ hàng hóa 65 hộ; dịch vụ ăn uống 16 hộ; kinh doanh vận tải 17 hộ; dịch vụ khác 14 hộ; sửa chữa 05 hộ; công nghiệp chế biến 49 hộ. 145 lao động hiện đang XKLĐ tại nước ngoài, 450 lao động đang làm việc ngoài huyện, tỉnh trên cả nước. Có 167/167 cơ sở sản xuất kinh doanh, 100% hộ sử dụng nước hợp vệ sinh, 63% hộ dân tự mua máy lọc nước để sử dụng đảm bảo nước sạch.
Trong suốt thời gian kiên trì bền bỉ hơn 10 năm qua, thực hiện xây dựng Nông thôn mới đã thực sự thay đổi toàn diện, rõ nét. Cơ sở hạ tầng điện, đường, trường xây mới. Nhân dân đóng góp để đầu tư xây dựng khang trang, xanh - sạch - đẹp; các ngành nông nghiệp, DVTM, TTCN phát triển, ổn định; chất lượng cuộc sống ngày càng nâng lên. Cơ sở vật chất giáo dục, Y tế, Văn hóa, Thông tin tuyên truyền phát triển đồng bộ, toàn diện, hiệu quả. Công tác xóa đói giảm nghèo bền vững, cảnh quan môi trường, an toàn thực phẩm, chăm sóc sức khỏe Nhân dân được đảm bảo. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” phát triển có chiều sâu được Nhân dân đồng tình hưởng ứng. Tình hình chính trị ổn định, kinh tế - xã hội phát triển, An ninh được giữ vững, dân chủ được phát huy. Hệ thống giao thông được từng bước cứng hóa. Niềm vui đến với Giang Sơn Tây là người dân phấn khởi đồng thuận tập trung xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp văn minh, con cái được học hành chăm sóc tử tế trong những môi trường xanh sạch đẹp, tương lai đang mở ra cho một tiềm năng phát triển đang trỗi dậy ở mảnh đất này./.
Xuân Thanh
Phòng VH&TT